یادبود روزی تلخ برای کرمانشاه

زمین‌لرزه ۱۳۹۶

زمین‌لرزه ۱۳۹۶ به بزرگی ۷٫۳ در مقیاس بزرگای گشتاوری شامگاه یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۶ در نزدیکی ازگله، استان کرمانشاه در نزدیکی مرز ایران و عراق، در ۳۲ کیلومتری جنوب غربی شهر حلبچه عراق رخ داد.

کانون زمین‌لرزه ۵ کیلومتری شهر ازگله کرمانشاه بود و زلزله نگاری آمریکا کانون این زلزله را ۳۲ کیلومتری حومه شهر عراقی حلبچه اعلام کرد.

بر طبق گفته رئیس مرکز لرزه‌نگاری ایران چندین پیش لرزه قبل از زلزله ۷٫۳ ریشتری حوالی ساعت ۲۱ تا ۲۱:۴۸ اتفاق افتاده که موجب هشیاری مردم شد که بزرگترین این پیش لرزه‌ها به قدرت ۴/۵ ریشتر ثبت شد.

به گفته خبرگزاری مجلس شورای اسلامی مسکن مهر سرپل ذهاب از مجتمع‌هایی بودند که به دلیل کیفیت پایین مصالح و ساخت غیراصولی، با قرار گرفتن در حاشیه اولین زلزله آسیب‌های شدیدی دیدند و برخی از آن‌ها فرو ریختند. همان‌طور که ریسس جمهور حسن روحانی اشاره کرد و جزئیات آن از جمله ساخت غیراصولی و کیفیت پایین بتن در خبرگزاری‌ها منتشر شد، آپارتمان‌های ساده مجاور که در فاصله ۶ تا ۸ متری هستند آسیب‌های بسیار کمتری نسبت به مسکن مهر دیده بودند. مسکن مهر اسلام‌آباد غرب هم در این زلزله به شدت آسیب دید، طوری‌که به گفته کارشناسان از سه هزار مسکن مهر این شهر حتی یک واحد سالم نماند .

بر اساس گفته معاون بنیاد مسکن ایران در این زلزله استان کرمانشاه ۱۲ هزار واحد مسکونی شهری و روستایی به صورت ۱۰۰ درصد تخریب شد و ۱۵ هزار واحد مسکونی نیازمند تعمیر هستند اما به گفتهٔ هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه، حدود ۱۸ هزار واحد مسکونی در این زلزله کاملاً تخریب شده‌اند و به حدود ۵۰ هزار واحد مسکونی نیز خسارت جدی وارد شده‌است .

به گفتهٔ معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه، ۹۱ کودک در زلزله استان بی‌سرپرست شده‌اند که از این تعداد ۳۱ مورد مادرشان فوت کرده، ۴۷ مورد پدرشان جان باخته و ۱۳ مورد نیز هر دو والدین خود را از دست دادند .

بنا بر اعلام ادارهٔ میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمانشاه در روز ۲۲ آبان ۱۳۹۶ (یک روز پس از زلزله)، ۵ بنای تاریخی این استان بر اثر این زلزله آسیب دیده‌است. این بناها عبارت بوده‌اند از کاخ خسرو، چهارقاپی و کاروانسرای عباسی در قصر شیرین، قلعه یزدگرد در روستای زرده و زیج منیژه در روستای پاتاق. همچنین مطابق با نخستین گزارش‌ها به تپه تاریخی معروف به ارگ در داخل شهر گیلان غرب و آتشکده پلنگرد در اسلام‌آباد نیز آسیب وارد شده‌است .

دولت ایران اعلام کرده‌است دست‌کم ۷۰٬۰۰۰ نفر به سرپناه نیاز دارند .

به محض وقوع این زمین لرزه، سریعاً نیروهای کمکی ارتش ایران، شامل ۳ تیپ از یگان‌های نیروی زمینی ارتش اعم از یگان‌های رزمی و درمانی به منطقه زلزله زده سرپل ذهاب استان کرمانشاه اعزام شدند و حدوداً ۳۰۰ مجروح در پادگان «ابوذر»، پذیرش و درمان ابتدایی روی آن‌ها صورت گرفت. همچنین سه تیپ مستقل سپاه پاسداران با حضور در منطقه و با کمک قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا شروع به بازگشایی راه‌ها کردند. بالگردهای سپاه و ارتش همچنین هواپیماهای سنگین ترابری ارتش و سپاه پاسداران آوردن آذوقه و مواد لازم را نیز عهده‌دار بودند.

طی جلسه در شهر سرپل ذهاب برای هماهنگی بین نیروهای مسلح در خصوص امدادرسانی مقرر شد ارتش مسئولیت شهر و سپاه پاسداران نیز مسئولیت روستاهای اطراف را برعهده بگیرند .

امداد رسانی تاریخی ملت ایران

تعداد خودروهای شخصی حامل اقلام مورد نیاز زلزله زدگان کرمانشاه آنقدر زیاد بود که موجب ترافیک سنگین در جاده منتهی به سرپل ذهاب شد. در پی این ترافیک شدید پلیس راه اعلام کرد که تردد خودروهای شخصی به مناطق زلزله‌زده ممنوع است و از تردد خودروهای شخصی از اسلام‌آباد غرب به سرپل‌ذهاب جلوگیری می‌شود .

گفتنی است که مسئولان امنیتی برای کنترل وضعیت شهر سرپل ذهاب، مانع ورود هزاران خودروی حامل کمک های مردمی شدند .و ترافیک به حدی زیاد شد که خودروها بدون حرکت ساعت ها در یک محل ماندند . 

، این ترافیک  از 30 کیلومتری شهر پل ذهاب شروع شده و هزاران نفر در این ترافیک سوار بر خودروهای حامل کمک های مردمی داخل خودروهایشان منتظر مانده بودند .

از جمله رویدادهای شگفت انگیز در روند امداد و نجات زلزله  زدگان باید به نقش پایگاه هوانیروز کرمانشاه اشاره کرد. در فردای زلزله (۲۲ آبان ۱۳۹۶) ۱۴ فروند بالگرد هوانیروز ۵۲۴ سورتی پرواز و در مجموع بیش از ۱۳۲ ساعت پرواز بین کرمانشاه و سرپل ذهاب داشتند که این میزان پرواز در امداد هوایی یک‌روزه بی‌سابقه است؛ آن هم بر فراز منطقه کوچکی مانند سرپل ذهاب .

آنچنان که حدود ۹۰ درصد پروازها به مناطق زلزله‌زده توسط بالگردهای هوانیروز و بقیه از سوی سپاه پاسداران، هلال احمر، ناجا و … صورت گرفته است .

با توجه به وضعیت به هم ریخته سرپل ذهاب، بالگردهای هوانیروز تنها در ۲ جا امکان فرود داشتند به طوری که همزمان پنج بالگرد در پادگان ابوذر و پنج بالگرد در زمین چمن شهر سرپل ذهاب بارگیری می‌کردند .

انتقال بیش از هفت هزار و ۸۰۰ مصدوم به مراکز درمانی در کمتر از ۲۰ ساعت پس از وقوع زلزله و نجات ۲ هزار و ۹۰۰ نفر از زیر آوار از نقاط بی‌سابقه و درخشان عملیات امداد و نجات است  که هوانیروز از ستون‌های اصلی آن بود .

هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه انتقال هوایی گسترده مصدومان زلزله با ده‌ها بالگرد را به مانند ایجاد یک «پل هوایی آهنی» بین سرپل ذهاب و کرمانشاه توصیف کرد..